5 maja uczciliśmy na Wileńszczyźnie Bohaterów największego zbrojnego zrywu przeciw carskiej Rosji. W 160. rocznicę wybuchu Powstania styczniowego zorganizowaliśmy III. Marsz Pamięci Szlakiem Narbutta. Wraz z Samorządem rejonu solecznickiego i Solecznickim Rejonowym Oddziałem Związku Polaków na Litwie przygotowaliśmy obchody pod hasłem „W hołdzie Ludwikowi Narbuttowi i Powstańcom styczniowym”.
W uroczystym świętowaniu w Dubiczach i w Koleśnikach wzięli udział: Pan Zdzisław Palewicz, mer samorządu rejonu solecznickiego; Pani Irmina Szmalec, I Sekretarz – Konsul Rzeczypospolitej Polskiej, kierownik wydziału konsularnego i Polonii; Pan Waldemar Śliżewski, wicemer samorządu rejonu solecznickiego; Żołnierze Centrum Szkolenia Bojowego Drawsko na czele ze st. chor. sztab. Marcinem Czerwińskim, Rzecznikiem CSB Drawsko; Zespół Szkół Ponadpodstawowych w Gryfinie im. Bohaterów Powstania Warszawskiego; Jednostka Strzelecka 1863 Unieck im. Powstańców Styczniowych na czele z Komendantem st. chor. sztab. rez. Arturem Zybałą, emerytowanym żołnierzem Żandarmerii Wojskowej, weteranem PKW Irak (2004) oraz PKW Afganistan (2007); Klub Historyczny Rok 1863 pod dowództwem Romualda Sadowskiego; radni samorządu rejonu solecznickiego; starostowie gmin; grono pedagogiczne i uczniowie polskiej szkoły Kalesninkų L. Narbuto gimnazija; Zespół Pieśni i Tańca Solczanie; rekonstruktorzy z grupy Kauno pavieto Laisvieji šauliai pod dowództwem Vaidotasa Valavičiusa oraz społeczność lokalna i zaproszeni goście.
Pierwsza część uroczystości odbyła się w Dubiczach przy pomniku upamiętniającym Ludwika Narbutta i 12 Powstańców styczniowych z jego oddziału. Zebrani oddali cześć pamięci Powstańcom, a uczniowie Gimnazjum im. Ludwika Narbutta w Koleśnikach przybliżyli historię powstania i życiorys Ludwika Narbutta.
Fot. Elżbieta Titaniec
Po odczytaniu apelu pamięci przez st. chor. sztab. Marcina Czerwińskiego, rzecznika Centrum Szkolenia Bojowego Drawsko im. pułkownika Franciszka Sadowskiego głos zabrał mer rejonu solecznickiego.
APEL PAMIĘCI
BOHATEROWIE WALK O NIEPODLEGŁOŚĆ RZECZYPOSPOLITEJ!
MIESZKAŃCY
ŻOŁNIERZE WOJSKA POLSKIEGO!
RODACY!
W 160. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego stajemy do uroczystego Apelu Pamięci, aby złożyć hołd tym,
którzy w styczniowe dni 1863 roku stanęli do heroicznego boju o niepodległość Polski.
Wzywam Żołnierzy Powstania Styczniowego, którzy walczyli o wolność Ojczyzny pod sztandarami z Białym Orłem, Pogonią i Michałem Archaniołem.
Wołam wszystkich bohaterów zrywu narodowego dążących ku wolnej Polsce, którzy polegli w walce z carskim zaborcą.
STAŃCIE DO APELU!
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI!
Przywołuję do nas: generała Romualda Traugutta, Rafała Krajewskiego, Jana Jeziorańskiego, Józefa Toczyskiego i Romana Żulińskiego,
którzy zostali straceni na szubienicach Cytadeli Warszawskiej przez carskich oprawców.
STAŃCIE DO APELU!
ZGINĘLI ŚMIERCIĄ MĘCZEŃSKĄ!
Wzywam konspiratorów i członków pierwszych władz powstańczych: kapitana Jarosława Dąbrowskiego, Stanisława Szwarce, Oskara Awejde,
Agatona Gillera, Józefa Kajetana Janowskiego, Władysława Daniłowskiego, Karla Ruprechta, Edwarda Siwińskiego, Stefana Bobrowskiego,
Jana Maykowskiego i księdza Karola Mikoszewskiego.
STAŃCIE DO APELU!
CHWAŁA BOHATEROM!
Wołam dowódców oddziałów partyzanckich walczących w heroicznych bojach w obronie ziemi polskiej.
Was wzywam: generale Janie Michale Heydenreichu „Kruku” – zwycięzco spod Żyrzyna, generale Józefie Hauke-Bosaku – dowódco 2. Korpusu w Sandomierskiem i Krakowskiem, pułkowniku Dionizy Czachowski – bohaterze ziemi sandomierskiej i opatowskiej, generale Marianie Langiewiczu – dyktatorze Powstania Styczniowego, Marcinie Borelowski „Lelewelu” z Lubelszczyzny, Konstanty Ramotowski z Puszczy Augustowskiej, generale Antonie Jeziorański, generale Edmundzie Taczanowski – dowódco oddziałów wielkopolskich,
Józefie Oxinski z Kaliskiego, Onufry Duchiński z Podlasia, Ignacy Mystkowski i Józefie Trąpczyński z Puszczy Kurpiowskiej.
STAŃCIE DO APELU!
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI!
Wołam dowódców i powstańców walczących na Litwie, a wśród nich: Konstantego Kalinowskiego, Zygmunta Sierakowskiego „Dołęgę”, Ludwika Narbutta – partyzanta ziemi lidzkiej i nowogródzkiej, Feliksa Wysłoucha – partyzanta trockiego, Denisa Benedykta – bohatera ziemi żmudzkiej i Walerego Wróblewskiego z ziemi grodzieńskiej.
Przywołuję powstańców walczących na Rusi, Wołyniu i Podolu pod komendą generała Edmunda Różyckiego i generała Józefa Wysockiego.
STAŃCIE DO APELU!
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI!
Wzywam ochotników z Francji, Węgier, Włoch i innych krajów bohatersko walczących o wyzwolenie Polski, a wśród nich: Francois Rochenbrune’a – dowódcę „Żuawów Śmierci”, pułkownika Francesco Nullo i kapitana Andrieja Potiebnię.
STAŃCIE DO APELU!
POLEGLI NA POLU CHWAŁY!
Przywołuję do apelu kapelanów, którzy w szeregach oddziałów powstańczych walczyli i ginęli oraz nieśli powstańcom posługę, duszpasterską i wsparcie moralne.
Wołam księży straconych przez rosyjskiego zaborcę za wierność Bogu i Ojczyźnie, a wśród nich: Stanisława Brzóskę i Antoniego Mackiewicza.
STAŃCIE DO APELU!
ZGINĘLI ŚMIERCIĄ MĘCZEŃSKĄ!
Wzywam patriotyczną młodzież polską, studentów, powstańców i konspiratorów, którzy przelewali krew za niepodległą Polskę.
Przywołuję kobiety polskie walczące w oddziałach powstańczych, łączniczki i kurierki Rządu Narodowego oraz te,
które stanęły u boku swych najbliższych, by dzielić z nimi losy zesłańczej katorgi.
Wołam zesłańców syberyjskich, więźniów i katorżników carskich, których prochy pozostały w tajgach syberyjskich na dalekiej północy oraz na szlakach zesłania.
STAŃCIE DO APELU!
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI!
Wzywam rodaków, którzy kontynuowali polskie tradycje niepodległościowe, a wśród nich: Żołnierzy ze wszystkich frontów I i II wojny światowej,
bohaterów Polskiego Państwa Podziemnego i powojennego podziemia antykomunistycznego oraz działaczy opozycji demokratycznej.
STAŃCIE DO APELU!
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI!
Wołam członków organizacji niepodległościowych i harcerskich drużyn noszących imię generała Romualda Traugutta oraz innych bohaterów zrywu narodowego,
którzy kultywując pamięć o czynie zbrojnym powstańców styczniowych, przekazywali ja następnym pokoleniom.
STAŃCIE DO APELU!
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI!
Przywołuję wszystkich polskich patriotów, którzy swoją służbą i pracą utrwalali wolność, suwerenność i niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej,
a wypełniając patriotyczny obowiązek, odeszli na wieczną wartę.
STAŃCIE DO APELU!
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI!
Do Was się zwracam, potomni! Nie zapomnijcie o bohaterach Powstania Styczniowego oraz o wszystkich rodakach poległych w walce,
zmarłych z odniesionych ran oraz zaginionych i zamordowanych w długiej i trudnej drodze wiodącej ku wolności i niepodległości.
Ich poświęcenie oraz ofiara krwi i życia – nie były daremne.
Niech postacie bohaterskich rodaków i ich heroiczne czyny utrwalone w historii narodowej i tradycji oręża polskiego,
będą dla nas współczesnych i przyszłych pokoleń Polaków przykładem patriotyzmu i miłości do Ojczyzny
oraz gotowości służenia Jej w potrzebie.
CHWAŁA BOHATEROM!
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI!
– Dzisiejsza obecność w tym miejscu jest wyrażeniem naszej zbiorowej odpowiedzialności za Ojczyznę i tych, którzy tę Ojczyznę budowali i bronili. Jesteśmy dziś w miejscu, gdzie przed 160 laty, 5 maja zginęli nasi przodkowie, walczący o wolny i niepodległy kraj. To nasze spotkanie musi też nas pouczać, że to co minęło 160 lat nadal jest aktualne w sensie naszej gotowości do patriotyzmu. Niech poprzez udział młodzieży w tym wydarzeniu potwierdzi się nasza wierność i pamięć do przodków i bohaterskiego czynu – mówił mer.
Następnie kilka słów m.in. o projekcie i remoncie pomnika powiedział Łukasz Szełemej, lider projektu Szlakiem Narbutta. Uroczystości pod pomnikiem zwieńczyło złożenie kwiatów oraz zniczy.
Po południu w kościele pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Koleśnikach odprawiona została uroczysta msza święta w intencji uczestników insurekcji z 1863 roku. Nabożeństwo celebrował ksiądz Paweł Ostrowski z Polski. Mszę świętą koncelebrowali księża Tadeusz Szwiedawiczius, Rusłan Wilkiel oraz Wacław Wołodkowicz i Józef Aszkiełowicz.
Po mszy świętej słowo do zebranych skierował Wojciech Prusaczyk. Przemówienie zakończyły słowa „rzuciliśmy serce za przeszkodę”. Jest to parafraza sentencji „Jeżeli chcesz dobrze skoczyć, najpierw rzuć serce za przeszkodę”, którą Major Henryk Dobrzański „Hubal”, przekazał swoim żołnierzom.
Nabożeństwo zakończyło uhonorowanie pamiątkowym krzyżem oficerskim 76. Lidzkiego Pułku Piechoty im. Ludwika Narbutta mera rejonu solecznickiego przez Fundację Kresową Szlakiem Narbutta oraz wicemera Waldemara Śliżewskiego i byłą wicemer rejonu, radną samorządu Annę Jeswilienie medalami za szczególny wkład w kultywowanie historii polskości, ufundowanymi przez Klub Historyczny Rok 1863. Krzyż oficerski 76. Lidzkiego Pułku Piechoty im. Ludwika Narbutta otrzymał także Pan Romuald Sadowski.
Finałem III Marszu Pamięci Szlakiem Narbutta był I Piknik historyczny na Litwie. W koleśnickim parku przy szkole został zbudowany obóz powstańczy z kuchnią polową. Można tu było nie tylko spróbować pysznej gulaszowej zupy, ziemniaczanych placków i kresowych skwarków czy pieczonych ziemniaków, ale także zobaczyć, jak wyglądało wyposażenie i umundurowanie powstańców. Podczas pikniku przygotowane były również zabawy i konkursy m.in. rzut ziemniakiem do wiklinowego kosza, rzut podkową do celu, tor przeszkód, piłowanie żerdzi czy przeciąganie liny. Atrakcyjności wydarzeniu dodał występ Zespołu Pieśni i Tańca Solczanie oraz uczniów Gimnazjum im. Ludwika Narbutta w Koleśnikach.
Mer rejonu solecznickiego podziękował Fundacji Kresowej Szlakiem Narbutta, z inicjatywy której został odbudowany pomnik upamiętniający Ludwika Narbutta i powstańców w Dubiczach, skierował również słowa uznania do władz samorządu rejonu orańskiego za upamiętnienie Powstania styczniowego. Łukasz Szełemej i Wojciech Prusaczyk otrzymali z rąk mera listy gratulacyjne o następującej treści: Powstanie 1863 r. jest wymownym Świadectwem troski o dobro kraju i narodu. Bohaterskie czyny powstańców symbolizują bezinteresowną służbę na rzecz Ojczyzny. Zatem serdecznie dziękuję za pielęgnowanie pamięci narodowej, upowszechnianie wiedzy o Powstaniu styczniowym i Ludwiku Narbutcie oraz pomoc w organizowaniu uroczystości związanych z obchodami 160-tej rocznicy Powstania styczniowego w rejonie solecznickim.
Całość zakończył uroczysty capstrzyk pamięci.
Zdjęcia na naszym profilu FB/szlakinarbutta.
Powstanie styczniowe
Powstanie 1863-1864 było najdłużej trwającym zrywem niepodległościowym w epoce porozbiorowej. Do walki wciągnęło wszystkie warstwy społeczeństwa, odcisnęło się silnie na ówczesnych stosunkach międzynarodowych, a wreszcie spowodowało ogromny przełom społeczny i ideowy w dziejach narodowych, co wywarło decydujący wpływ na rozwój nowoczesnego społeczeństwa polskiego. W styczniu 1863 powstanie obejmowało Królestwo Polskie, w lutym rozszerzyło się na Litwę, w kwietniu i maju sięgnęło okolic Dynaburga i Witebska oraz guberni kijowskiej i wołyńskiej. Z Galicji i zaboru pruskiego napływali ochotnicy, broń i zaopatrzenie. Przybyli też ochotnicy z Włoch, Węgier, Francji, a także Rosji. Powstanie styczniowe zakończyło okres polskich powstań narodowych doby porozbiorowej. Zginęło w nim około 20 000 powstańców. Wojsko carskie wykonało w jego trakcie blisko 700 egzekucji. Na zesłanie skazano ponad 40 000 osób nie licząc karnie wcielonych do wojska. Skonfiskowano wiele ziemskich majątków, ewentualnie nałożono na nie wysokie kontrybucje. Odzyskania niepodległości doczekało około 3500 powstańców. Jednym z fundamentów kształtowania się patriotycznej postawy narodu i wojska stała się pamięć o powstaniu. Na początku 1919 roku Józef Piłsudski wydał rozkaz okolicznościowy upamiętniający powstańców jako ostatnich żołnierzy walczących o wolność. Jednocześnie zaprojektowano dla nich specjalny ubiór – granatowy surdut sięgający do kolan, spodnie w tym samym kolorze z karmazynowymi wypustkami oraz czapkę rogatywkę z orłem wojskowym noszącym na piersi literę W (Weteran).
Podziękowania
Bardzo dziękujemy wszystkim, którzy przyczynili się do jubileuszowych obchodów! Niskie ukłony kierujemy do: Samorządu rejonu solecznickiego a przede wszystkim do Pana Waldemara Śliżewskiego, Społeczności Gimnazjum w Koleśnikach, Solecznickiego Oddziału Rejonowego Związku Polaków na Litwie, Zespołu Szkół Ponadpodstawowych w Gryfinie, Centrum Szkolenia Bojowego Drawsko, Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich Szczecin oraz Jednostki Strzeleckiej 1863 Unieck i Klubu Rok1863.
Dziękujemy naszym donatorom z Lasów Państwowych za ufundowanie prezentów dla polskiego gimnazjum im. Ludwika Narbutta w Koleśnikach; Centrum Szkolenia Bojowego Drawsko za transport i logitykę a w szczególności st. chor. sztab. Marcinowi Czerwińskiemu; Panu Krzysztofowi Serwinowi ze Szczecina (www.kamieniarstwo-serwin.pl) za przygotowanie pamiątkowej tablicy w hołdzie Ludwikowi Narbuttowi, upamiętniającą miejsce potyczki przy Krzyżu na Świętych Błotach; Zespołowi Szkół Ponadpodstawowych w Gryfinie za przekazanie szkole w Koleśnikach scenicznego zestawu oświetleniowego; Pani florystce Jolancie, która wykonała wyjątkową wiązankę kwiatów; Towarzystwu Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich Szczecin za wsparcie finansowe; Przyjaciołom z Wileńszczyzny; naszym Patronom; Kresowej Drużynie oraz wszystkim uczestnikom tych wyjątkowych wydarzeń.
Mieliśmy także przyjemność wziąć udział w corocznej Paradzie Polskości w Wilnie. W uroczystym pochodzie zebrało się ponad 10 tys. osób. Uczestnicy przeszli aleją Giedymina spod sejmu, następnie ulicą Uniwersytecką minęli Pałac Prezydencki i ambasadę RP. Przemarsz zakończyli modlitwą przy obrazie Matki Bożej Ostrobramskiej. W pochodzie wzięli udział Polacy z całej Litwy, w tym z rejonu kowieńskiego. Świąteczny pochód przyciągnął także rodaków z macierzy. Parada przechodzi ulicami Wilna już od prawie 20 lat. Stała się symbolicznym zakończeniem obchodów Dnia Polonii i Polaków za Granicą, które odbywają się w litewskiej stolicy.
Niezwykłym dla nas było pozyskanie artefaktów związanych z charyzmatycznym por. Janem Borysewiczem „Krysią”.
Por. Jan Borysewicz „Krysia”
Służbę wojskową odbył na dywizyjnym kursie Szkoły Podchorążych w Zambrowie. Po jego ukończeniu wstąpił do szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowii Mazowieckiej – Komorowie. Podchorążówkę skończył w 1938 r. Uzyskał stopień podporucznika i przydział do stacjonującego w Suwałkach 41 pułku piechoty. Był dobrze zapowiadającym się żołnierzem zawodowym i służył w świetnym pułku. Doświadczenie z okresu służby czynnej w Wojsku Polskim, w tym doskonałe wyszkolenie strzeleckie, jakim odznaczał się żołnierz zawodowy tamtego czasu, zaowocowało w przyszłości, w warunkach partyzanckich. Jan Borysewicz, już jako „Krysia” przywiązywał ogromną wagę do szkolenia strzeleckiego, czyniąc tym samym ze swych żołnierzy bojową elitę nowogródzkiej Armii Krajowej. 21 stycznia 1945 r. w potyczce z bolszewikami, pod wsią Kowalki por. Jan Borysewicz stoczył swoją ostatnią walkę. Zwłoki por. „Krysi” były tryumfalnie obwożone przez grupę operacyjną NKWD po wioskach północnej części powiatu lidzkiego. Śmierć por. „Krysi”, jednego z najwybitniejszych oficerów AK w Okręgu Nowogródek, legendarnego dowódcy partyzanckiego, była niepowetowaną stratą dla całej polskiej pracy niepodległościowej na tym terenie. Do dzisiaj miejsce pochówku por. Jana Borysewicza pozostaje nieznane.
Patronat nad wydarzeniem
Minister Spraw Zagranicznych RP, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, Minister Edukacji i Nauki RP, Biuro Bezpieczeństwa Narodowego RP.
Pułkownik Ludwik Narbutt
(26.08.1832, Szawry – 5.05.1863, Dubicze). Polski ziemianin. Syn dziejopisa Litwy, Teodora Narbutta – herbu Trąby, wywodzącego się z bardzo starego litewskiego rodu wielkoksiążęcego Dowszprungówi i Krystyny z Sadowskich, córki kościuszkowskiego żołnierza.
Przedstawiciele rodu Narbuttów chlubnie wyróżniali się niemal na każdym polu działalności obywatelskiej i narodowej, czy to jako dzielni rycerze i zdolni dowódcy, czy też na stanowiskach dygnitarzy państwowych lub miejscowych, jako marszałkowie, wojewodowie, starostowie, chorążowie, stolnicy, wojscy, lub jako posłowie na sejmy i deputaci do Trybunału Głównego W. Ks. Lit.
“Póki Ponarom stać, a Niemnowi płynąć, Dopóty Narbuttom w ziemi Lidzkiej słynąć”.
Naczelnik wojenny powiatu lidzkiego w Powstaniu styczniowym. W szczytowym okresie walk jego oddział liczył przeszło 300 powstańców. Człowiek nieskazitelnego serca, wielkiej wiary, kochany przez swoich żołnierzy i lokalną społeczność. Cechował go ogromny hart ducha o nieugiętej energii i wytrwałości! Odważny, prawy i wielki patriota, bohater obydwu narodów – Rzeczypospolitej i Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Jako uczeń wileńskiego gimnazjum założył stowarzyszenie patriotyczne „Orzeł i Krzyż”, za co został karnie wcielony do carskiego wojska. Walczył przez prawie 10 lat m.in. na Kaukazie. W wyniku odniesionych ran i amnestii, w randze podporucznika, wrócił w rodzinne strony. Po powrocie do domu ożenił się z młodą wdową Amelią z Kuncewiczów Siedlikowską z Sierbieniszek. Jego jedyna córka Maria zmarła w niemowlęctwie. Był niewielkiego wzrostu, szczupłym blondynem, nieco łysiejącym, z melancholijnym wyrazem na twarzy. Mimo rozgłosu, jaki mu zjednały jego świetne czyny, pozostał on zawsze cichym i skromnym; nigdy nie kierowały nim widoki osobiste, żył dla świętej sprawy narodu i dla niej też zginął.
Z większych bitew zwycięskich nad moskalami Narbutt stoczył dziewięć, z których najbardziej znane są te pod Rudnikami, nad Mereczanką, w Puszczy Grodzieńskiej, pod Dubiczami i pod Kowalkami. Zdradzony pod Dubiczami przez Bazylego Karpowicza został złożony na leśnym mchu, gdzie skonał ze słowami na ustach: „Dulce est pro patria mori” („O jak słodko umierać za Ojczyznę”).
W liczbie poległych pod Dubiczami stwierdzono następujących powstańców: Narbutt Ludwik – lat 32; Brzozowski Aleksander – lat 32, doktór z Grórnofela; Brzozowski Franciszek – lat 35, obywatel z Górnofela; Gremza Kazimierz – lat 25, włościanin z Lipkuńców; Hubarewicz Stefan – lat 35, obywatel z Hołowiczpola; Jodko Stanisław Jan – lat 22, obywatel z Pietraszuńców; Kraiński Leon – lat 35, obywatel z Hryszaniszek; Pokempinowicz Józef – lat 22, student uniwersytetu krakowskiego; Popławski Włodzimierz – lat 28, obywatel z Kopciuchy; Skirmunt Tomasz – lat 30, obywatel z Pińszczyzny; Taraszewicz Ignacy – lat 38, felczer z Lidy; Żukowski Władysław-Wandalin – lat 27, obywatel z Lacka; Adam – nieznany z nazwiska przyjaciel Narbutta.
Generał dyw. Edward Rydz Śmigły powiedział 8 lipca 1935 r. o nim „Narbutt padł w bitwie żołnierską śmiercią, a w życiu swem należał do ludzi których opatrzność od kolebki do ofiar przeznacza; przychodzą oni na świat namaszczeni stygmatem męczeństwa i przez cały swój żywot ofiarny aż do chwili ostatniej dźwigają swój krzyż z czołem promiennem wiarą, ze spokojem spełnionej powinności, z pieśnią nadziei i wytrwania na ustach.”
W 1933 roku z inicjatywy żołnierzy i oficerów 76 Lidzkiego Pułku Piechoty im. Ludwika Narbuta, postawiono w Dubiczach pomnik, poświęcony pamięci Ludwika Narbutta i poległych powstańców. Głównym motywem pomnika autorstwa prof. Ferdynanda Ruszczyca jest krzyż złączony z cierniową koroną. Na cokół użyto kamienia z pomnika „Wieszatiela” w Wilnie. Na pomniku widnieje napis „Za Naszą Wolność i Waszą”. Obelisk odsłonięto 6 sierpnia 1933 r., a jego poświęcenia dokonał abp. wileński Romuald Jałbrzykowski. W lesie pod Dubiczami, gdzie zginął Narbutt, wystawiono wysoki drewniany krzyż, dziś metalowy.
W czasie II wojny światowej (czas okupacji niemieckiej) na terenie powiatu lidzkiego istniała nadal pamięć o Powstaniu styczniowym i powstańczym naczelniku Ludwiku Narbutcie. Tu też powstał biuletyn „Szlakiem Narbutta” wydawany w latach 1943–1945 przez II batalion 77 pułku piechoty Armii Krajowej. To konspiracyjne pismo wydawane przez żołnierzy jest symbolem walki niepodległościowej na Nowogródczyźnie w czasie trwania II wojny światowej.
Pamiętaj przechodniu: „Zapomnieć o przeszłości, to jak wyrwać drzewu korzenie”.
Nasze Sukcesy 2021-2023
✅ Stworzenie projektu pt. „Szlakiem Narbutta”
✅ Rekonstrukcja mundurów 76. Lidzkiego Pułku Piechoty im. Ludwika Narbutta
✅ I Marsz Pamięci Szlakiem Narbutta do Dubicz
✅ Wsparcie polskiej szkoły w Koleśnikach wyprawkami szkolnymi
✅ Wydanie pierwszej współczesnej książki o Ludwiku Narbutcie pn. „Ludwik Narbut 1832-1863” (Nakład: 40 szt.)
✅ Przywrócenie rzeczywistego wizerunku Ludwika Narbutta
✅ Zmiana wizerunku Ludwika Narbutta na tablicach informacyjnych przy ul. Narbutta w Warszawie
✅ Stworzenie Fundacji Kresowej Szlakiem Narbutta
✅ II Marsz Pamięci Szlakiem Narbutta do Dubicz
✅ Wsparcie polskiej szkoły w Koleśnikach urządzeniem drukującym
✅ Rewitalizacja niszczejącego pomnika Ludwika Narbutta i jego Oddziału w Dubiczach
✅ Wydanie drugie książki o Ludwiku Narbutcie pn. „Ludwik Narbutt 1832-1863” (Nakład: 100 szt.)
✅ 10 prelekcji historycznych w szkołach, towarzystwach oraz w jednostce wojskowej
✅ Nawiązanie współpracy szkół z Koleśnik (im. Ludwika Narbutta) na Litwie i z Gryfina (im. Bohaterów Powstania Warszawskiego) w Zachodniopomorskiem
✅ Nawiązanie współpracy z Centrum Szkolenia Bojowego w Drawsku Pomorskim
✅ Nawiązanie współpracy z Towarzystwem Przyjaciół Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich
✅ Nawiązanie współpracy ze Stowarzyszeniem Rok1863
✅ Nawiązanie współpracy z Merostwem w Solecznikach na Litwie
✅ Organizacja III Marszu Pamięci Szlakiem Narbutta do Dubicz
✅ Organizacja I Pikniku historycznego w hołdzie Ludwikowi Narbuttowi w Koleśnikach
✅ Ufundowanie dzięki sponsorom zestawu nagłośnienia scenicznego dla polskiej szkoły w Koleśnikach im. Ludwika Narbutta
✅ Ufundowanie jubileuszowej tablicy w hołdzie Ludwikowi Narbuttowi i Powstańcom styczniowym w miejscu potyczki na Świętych Błotach pod Dubiczami
✅ Organizacja wystawy w 160. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego pn. „Szlakiem Narbutta”.